Czy mam prawo egzekwować kontakty z dziećmi?

Często zdarza się tak, że ustalone przez sąd kontakty jednego rodzica z dziećmi nie są przez drugiego rodzica przestrzegane. Albo dzieci nie są wydawane w określone dni, czy w określone godziny, albo nie są odprowadzane do miejsca zamieszkania na czas, itp. Czy w takiej sytuacji rodzic nieprzestrzegający ustalonych sądownie kontaktów pozostaje „bezkarny”?

Nie. Aby zdyscyplinować takiego rodzica można wystąpić do sądu opiekuńczego z tzw. wnioskiem o zagrożenie nakazaniem zapłaty na rzecz drugiego rodzica oznaczonej sumy pieniężnej za każde naruszenie obowiązku. W takim postępowaniu niezbędne jest udowodnienie, że osoba zobowiązana nie przestrzega orzeczenia sądu. Dowodami w sprawie mogą być zeznania świadków, korespondencja e-mail, sms, notatki policyjne (w przypadku braku realizacji kontaktów warto zgłaszać naruszenie na policję, notatka policyjna będzie stanowić dowód w sprawie). Sąd wydaje w sprawie postanowienie, w którym wskazuje, że w przypadku naruszenia obowiązku (tj. ustalonych kontaktów) rodzic będzie zobowiązany do zapłaty na  rzecz drugiego rodzica odpowiedniej kwoty za każde naruszenie.

Następnie, jeżeli po wydaniu ww. postanowienia, rodzic w dalszym ciągu nie realizuje należycie wyznaczonych kontaktów z dziećmi, do sądu można wystąpić z kolejnym wnioskiem – tym razem o nakazanie zapłaty konkretnej kwoty (nie jest to już tylko zagrożenie obowiązkiem zapłaty).

Zanim jednak wystąpimy do sądu z ww. wnioskiem, należy przeanalizować treść samego orzeczenia sądu w przedmiocie kontaktów. Warto bowiem pamiętać o tym, że  treść i zakres zobowiązania rodziców powinien być bardzo dokładnie sprecyzowany w orzeczeniu sądu. Zbyt lakonicznie sformułowane rozstrzygnięcie w tym zakresie może niekorzystnie wpłynąć na rozstrzygnięcie  sądu w przedmiocie ewentualnego wniosku o zagrożenie nakazaniem zapłaty. Istotne jest, aby w treści orzeczenia sądu w przedmiocie kontaktów wprost określone zostały zobowiązania każdego z rodziców, które mają być przez nich wykonywane. Dla przykładu, w orzeczeniu takim powinno znaleźć się sformułowanie obowiązku przygotowania dzieci do kontaktów i wydania drugiemu rodzicowi, powinny być dokładnie określone dni oraz godziny kontaktów, lepiej również aby posługiwać się określeniem „każdy drugi i czwarty weekend miesiąca” niż „co drugi weekend miesiąca” (aby uniknąć wątpliwości interpretacyjnych).

Co prawda, niedokładne określenie kontaktów może być korzystne dla rodziców, ponieważ daje możliwość swobodnego ich ustalania. Niemniej jednak niedoprecyzowanie kontaktów przy braku porozumienia stron, powoduje, że istnieje realny problem z egzekwowaniem kontaktów. W tej sytuacji sąd może ustalić, że brak jest podstaw do zagrożenia rodzicowi zapłatą oznaczonej kwoty pieniężnej za naruszenie obowiązków (gdyż takich obowiązków na rodzica faktycznie nie nałożono), a w konsekwencji wniosek o zagrożenie nakazaniem zapłaty może być oddalony.

Reasumując, jeżeli chcemy korzystać ze swoich uprawnień w zakresie kontaktów z dziećmi, a następnie w przypadku ich utrudniania, aby móc wystąpić z wnioskiem o zagrożenie drugiemu rodzicowi  nakazaniem zapłaty za naruszenie obowiązków  – wskazane jest uprzednie uregulowanie w sposób prawidłowy kontaktów. Dlatego już na etapie ustalania przez sąd kontaktów rodzica z dziećmi bardzo istotne jest ich prawidłowe sformułowanie.

Adwokat Julia Kęs

Orzecznictwo: 
- Postanowienie Sądu Rejonowego w Wieliczce IV Wydział Rodzinny i Nieletnich z dnia 20 października 2017r., sygn. akt  IV Nsm 418/17

Przepisy:
- Ustawa Kodeks Postępowania Cywilnego z dnia 17 listopada 1964 r. (Dz.U. Nr 43, poz. 296 z późn. zm.) - art. 598[15], 598[16], 

Stan prawny na dzień: 30.01.2018 r.