Dlaczego warto uzyskać od dłużnika uznanie długu?

Uznanie długu stanowi czynność prawną, w której dłużnik potwierdza swoje zobowiązanie wobec wierzyciela. Może być dokonane w dowolnej formie, w sposób wyraźny lub dorozumiany (np. przez wykonanie części świadczenia, złożenie prośby o odroczenie terminu płatności, rozłożenie należności na raty, obniżenie wysokości odsetek itp.).

Należy pamiętać, że uznanie roszczenia powinno być dokonane przez dłużnika. Jeżeli dłużnik jest przedsiębiorcą, to w przypadku jednoosobowej działalności gospodarczej wskazane jest, aby uznanie długu było złożone bezpośrednio przez osobę prowadzącą działalność gospodarczą, natomiast w przypadku spółki – przez osobę lub osoby uprawnione do reprezentacji tej spółki.

Oczywiście, jeżeli kontrahent nie wywiązuje się z zobowiązania, to istnieje możliwość skierowania sprawy na etap sądowy. Niektórzy jednak nie kierują sprawy do sądu w oczekiwaniu, że sprawa zakończy się polubownie i dłużnik dokona spłaty. Takie rozwiązanie jest jak najbardziej możliwe, ale oczekiwanie na polubowną spłatę długu nie powinno trwać zbyt długo, ponieważ może doprowadzić do przedawnienia się roszczenia. To z kolei spowoduje, że dłużnik będzie mógł podnieść zarzut przedawnienia i uchylić się od spełnienia świadczenia.

Dlatego też, w interesie wierzyciela jest uzyskanie od dłużnika uznania długu. Najlepiej, aby było to oświadczenie złożone przez dłużnika na piśmie, w którym dłużnik wskaże wprost, że uznaje w całości dług wynikający np. z danych faktur VAT (wymieni numery faktur) oraz przedstawi swoją propozycję spłaty zobowiązania. Wierzyciel nie musi akceptować złożonej przez dłużnika propozycji spłaty.

Innym rozwiązaniem jest zawarcie pomiędzy wierzycielem i dłużnikiem ugody pozasądowej. Na mocy takiej ugody kontrahenci czynią sobie, co do zasady, wzajemne ustępstwa w zakresie istniejącego między nimi stosunku kontraktowego. Wskazane jest, aby w takiej ugodzie zawrzeć także uznanie długu przez dłużnika.

Jakie są więc korzyści z uznania przez dłużnika roszczenia? Jednym z plusów jest przerwanie biegu terminu przedawnienia roszczenia. Dla przykładu, roszczenie o zapłatę z tytułu umowy sprzedaży przedawnia się z upływem dwóch lat. Tym samym, uznanie długu przerwie bieg tego dwuletniego terminu na kolejne dwa lata od daty podpisania przez dłużnika uznania długu.

Kolejną korzyścią jest możliwość uzyskania w oparciu m.in. o uznanie długu nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym. Gdyby bowiem nie doszło do polubownej spłaty zobowiązania, to zapewne sprawa zostanie skierowana do sądu. W takiej sytuacji uznanie długu znacznie polepszy sytuację procesową wierzyciela. Co więcej, skierowanie do sądu sprawy w postępowaniu nakazowym jest dla wierzyciela bardzo korzystne pod kątem finansowym. Jeżeli pozew spełnia przesłanki do rozpoznania w postępowaniu nakazowym, to pobiera się od niego opłatę w wysokości jednej czwartej opłaty (a nie całą opłatę). Natomiast dłużnik, aby móc skutecznie złożyć zarzuty od takiego nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym musi uiścić trzy czwarte części opłaty (podczas gdy np. składając sprzeciw od nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym w ogóle nie musi uiszczać opłaty od sprzeciwu).

Podsumowując, uzyskanie od dłużnika uznania długu ma szereg korzyści dla wierzyciela. Warto zatem pamiętać o możliwości uzyskania takiego pisma od dłużnika i jego zaletach. I odwrotnie – dłużnik, który podpisuje uznanie długu, powinien liczyć się z konsekwencjami swojego oświadczenia, które znacznie ułatwi wierzycielowi późniejsze dochodzenie zapłaty przed sądem. Jeżeli więc dłużnik kwestionuje zasadność zobowiązania albo jego wysokość, uznanie długu nie będzie dla niego dobrym rozwiązaniem.

Adw. Julia Kęs

Podstawa prawna:
– K. Pietrzykowski (red.), Kodeks cywilny. T. I. Komentarz. Art. 1–449¹⁰, Wyd. 10, Warszawa 2020,
– Wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie – I Wydział Cywilny z dnia 16 lipca 2020 r., sygn. akt I C 286/18,
– art. 123 § 1 pkt 2) k.c.,
– art. 485 § 1 pkt 3) k.p.c.,
– art. 19  ust. 2 pkt 1) oraz art. 19 ust. 4 KSCU.

Stan prawny na: 14.03.2021 r.