Jak długo trwają sprawy rozwodowe i od czego to zależy?

Sprawa rozwodowa może toczyć się latami, a może zakończyć się już po pierwszej rozprawie.  Jakie okoliczności mają wpływ na czas trwania postępowania?

W wyroku rozwodowym sąd orzeka, czy i który z małżonków ponosi winę rozkładu pożycia, rozstrzyga o władzy rodzicielskiej nad wspólnym małoletnim dzieckiem małżonków i kontaktach rodziców z dzieckiem oraz o tym, w jakiej wysokości każdy z małżonków jest obowiązany do ponoszenia kosztów utrzymania i wychowania dziecka. Ponadto, jeżeli małżonkowie zajmują wspólne mieszkanie, sąd orzeka także o sposobie korzystania z tego mieszkania przez czas wspólnego w nim zamieszkiwania rozwiedzionych małżonków.

Zdecydowanie najszybciej może zakończyć się sprawa rozwodowa wtedy, gdy małżonkowie są zgodni co do rozwodu, nie chcą orzekania przez sąd o winie i nie mają wspólnych małoletnich dzieci. Podobnie jest w przypadku, gdy pomimo posiadania wspólnych dzieci, małżonkowie przedstawią pisemne porozumienie o sposobie wykonywania władzy rodzicielskiej i utrzymywaniu kontaktów z dzieckiem po rozwodzie. Sąd uwzględni takie porozumienie, jeżeli będzie ono zgodne z dobrem dziecka.  

Doświadczenie życiowe pokazuje jednak, że pomiędzy rozwodzącymi się małżonkami jest zazwyczaj duży konflikt i porozumienie się w poszczególnych kwestiach jest po prostu niemożliwe. Odmienne żądania stron w sprawie rozwodowej wpłyną na czas trwania postępowania, ponieważ będą wiązać się z koniecznością udowodnienia swoich twierdzeń, a co za tym idzie przeprowadzenia przez sąd w tym zakresie postępowania dowodowego. Będzie tak np. w przypadku wniosku o ustalenie winy jednego z małżonków w rozkładzie pożycia, kiedy to jako dowody nie tylko przedstawiane są wiadomości sms, zdjęcia, czy zapiski, ale często zeznania świadków, w tym np. detektywów (zatrudnionych przez jednego z małżonków dla ustalenia zdrady drugiego).

Brak zgody co do władzy rodzicielskiej oraz kontaktów z dzieckiem może skutkować koniecznością zwrócenia się do biegłych sądowych o wydanie opinii w tym przedmiocie. To także wpłynie na czas trwania postępowania. Spór co do wysokości alimentów na dziecko będzie się wiązał z obowiązkiem ustalenia możliwości zarobkowych i majątkowych rodzica oraz kosztów utrzymania dziecka. W tym zakresie również należy sądowi dostarczyć dowody, które będą podlegały następnie ocenie.

Co więcej, na wniosek jednego z małżonków sąd może w wyroku orzekającym rozwód dokonać podziału majątku wspólnego, jeżeli przeprowadzenie tego podziału nie spowoduje nadmiernej zwłoki w postępowaniu. Z praktyki jednak wynika, że takie przypadki są raczej odosobnione, bowiem w razie braku zgody małżonków co do wartości składników majątku, niezbędne będzie uzyskanie opinii biegłego / biegłych sądowych. A jeżeli dojdzie do tego jeszcze wniosek o ustalenie nierównych udziałów w majątku wspólnym czy rozliczenie nakładów i wydatków z majątku osobistego na wspólny i odwrotnie – to już znacząco wpłynie na czas trwania postępowania. Dlatego też, sprawy o podział majątku inicjowane są, co do zasady, już po zakończeniu sprawy rozwodowej.

W konsekwencji, można dojść do wniosku, że im większy konflikt pomiędzy małżonkami i im więcej kwestii spornych do ustalenia, tym dłużej trwać będzie sprawa rozwodowa. Na koniec warto jednak zaznaczyć, że nie wszystkie konflikty „nie do pogodzenia”, faktycznie takimi są. W sprawach prowadzonych przez naszą kancelarię kilkakrotnie wypracowane zostały porozumienia pomiędzy rozwodzącymi się małżonkami, które znacznie przyczyniły się do sprawnego zakończenia postępowania.

Adw. Julia Kęs, Adw. Mirosław Kęs

Podstawa prawna:
– art. 57, 58 krio

Stan prawny na: 18.04.2021 r.